Pomeron Docuwiki

Maandag 3 juni was de zevende bijeenkomst van de werkgroep Energie, klimaat, groen en water. Marc Seutter, Janneke Idsenga (voorzitter D66 Heumen), Henk Olthuis en Harry Crijns waren present.

• Harry: contact leggen met Carlos Buijse, Radboud University
• Frits: contact leggen met Maurice Gerards, NXP
• Harry: bij waterschap Rivierenland vragen wat zij als maatregelen voor klimaatadaptatie hebben.

Deze avond hebben we gebruikt om de info-avond duurzame energie van komende 17 juni voor te bereiden. Hierbij denken we aan de volgende vragen:

• Welke richting willen we regionaal inslaan voor de energietransitie als geheel Rijk van Nijmegen (RvN)?
  
  Het is zonde als elke gemeente gaat proberen om apart deze vraag te beantwoorden (en daarmee 5 x hetzelfde werk te doen). Bovendien bestaat ook het risico dat we als gemeentes tegen elkaar uitgespeeld gaan worden. We moeten dus altijd over de gemeentegrenzen heen kijken. Oftewel we willen als RvN één mening hebben.
  
  Hierbij willen we kijken naar de transitie binnen RvN.
  Wat kunnen we doen voor 2030?
  Wat kunnen we doen tussen 2030 en 2050?
  
  
• Hoe kunnen we als D66 regio de bevolking overtuigen over de transitie?
  
  Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de bevolking cooperatief mee kan profiteren. Een voorbeeld in deze zijn de molens van noord Nijmegen. Dia Vennis heeft hierover geschreven. De bewoners worden aardig gecompenseerd en als iemand last heeft van slagschaduw kunnen ze om stilstand van de operatie vragen. Dit is tot nog toe niet gebeurd. Voor de komende raadsdiscussie over de Energievisie Heumen zijn er bezwaren vanuit Weezenhof en het Jachthuis geweest. Veel van deze klachten worden veroorzaakt door fake news. Bovendien worden in de context van de energietransisitie nogal wat onwaarheden verteld.
  
  Harry liet ons een presentatie zijn van verschillende modellen voor energiecorporaties, w.o. die voor de Heumen. Door de participanten zal geld ingebracht moeten worden, maar een groot deel van het bedrag voor windmolens/zonnevelden kan worden geleend. Voor de Heumense energiecorporatie wordt gedacht aan 100 euro per participant als obligatie (lening met risico) en 1 euro per bijbehorend certificaat. De obligatie wordt op termijn met rente afgelost. Het certificaat geeft recht op opbrengst. Zodoende kan er draagvlak bij de bevolking worden gecre-eerd. Harry kan tijdens de 17 juni bijeenkomst vertellen over de huidige ervaringen.
  
  
• Hoeveel duurzame energie hebben we nodig voor het RvN?
  
  We hebben tijdens de bijeenkomst al een deel van de cijfers genoemd. Aangezien we die toch nodig hebben heb ik alvast een en ander opgezocht, maar ik zou nog meer cijfers van Harry krijgen. Ik voeg ze alvast toe in dit verslag. Als jullie er nog pertinente incorrectheden/foute aannamens in vinden, corrigeer me dan per email.
  
  Voor Heumen kennen we de cijfers ruwweg. De energiebehoefte in Heumen is zo'n 180MW voor zo'n 17000 inwoners, waarbij 45% door het bedrijfsleven en 55% door de burgers wordt afgenomen. Voor de grootteorde is dat dus een 10MW per 10000 inwoners. Als we dit extrapoleren naar de andere gemeentes binnen RvN:
  
  

        Nijmegen       165.000 inwoners
        Wychen          40.000    "
        Berg en Dal     50.000    "
        Beuningen       30.000    "
        Heumen          17.000    "
        -------------------------------
        RvN            302.000    "

  Dit is dus zo'n 3 GW voor het RvN. Nu zegt een vermogenscijfer niet al teveel. Je moet kijken naar het energieverbruik per jaar.
  
  Bij de bestudering hiervan vond ik ook dat veel afhangt van piekvermogen en -verbruik en wat je gemiddeld per jaar aan energie kan leveren dan wel ontvangen. Ik vond het volgende tabelletje voor het verbruik per inwoner per jaar:

      Type huishouden           Elektriciteit        Gas
      Huishouden 1 persoon      1.800 kWh            650 m³
      Huishouden 2 personen     2.950 kWh            1.020 m³
      Gezin (1 kind)            4.000 kWh            1.450 m³
      Gezin (2 kinderen)        4.600 kWh            1.720 m³

  Aangezien we ook van het gas af willen, ligt bij mij de vraag, hoeveel electriciteit je nodig hebt voor de transitie van het gas af. Een cijfer dat ik vond voor de conversie was 1000 m³ = 9769 kWh. Waar we natuurlijk ook rekening mee moeten houden is dat we electrisch willen gaan rijden. Dit zal ook een extra verbruik inhouden.
  
  Nietemin geeft het tabelletje wel een grootte orde voor het gemiddelde verbruik per inwoner per jaar. Als ik dan even het een kind gezin als een gemiddelde zie, tellen we dus 4 MWh per 3 inwoners. Voor de 302.000 inwoners van de RvN geeft dat een grof electriciteitsverbruik nu van 4 MWh x 100.000 = 400 GWh als totaal voor RvN. Daarbij is dan de vervanging van het gas af niet meegenomen. Als de gevonden conversie inderdaad klopt, is 1450 m³ ongeveer 14.000 kWh = 14 MWh aan stroom en komen we op een grof verbruik bij de transitie van het gas af op een 18 MWh x 100.000 = 1800 GWh. Hierbij is het zakelijke gebruik nog niet meegenomen, noch het mobiliteitsverbruik.
  
  Een gemiddelde windmolen van 6 MW zal na uitmiddeling van alle factoren ongeveer 10 GWh per jaar geven. Bij een volledige gas naar electriciteit transitie en alleen op basis van de molens kom je dus op 180 molens. Op tijden dat er geen wind is zullen we ook moeten kijken naar zonnevelden. De zonneconstante op 1 AE is 1360 W/m². Nu is niet al deze straling in het zichtbare gebied en zijn er verliezen bij de passage door de dampkring. Voor zonnecellen wordt derhalve de wattpiek gebruikt voor het vermogen dat opgebracht kan worden.
  
  1 Wattpiek is de productie van 1 W electrische energie onder standaard omstandigheden (loodrechte inval, standaard weg door de lucht bij 25 Celcius). Een gebruikelijk zonnepaneel is 1,65 m x 1 m en heeft een capaciteit van 270 Wp.
  
  Nederland heeft gemiddeld 1500 zonneuren per jaar. Om snel Wps om te rekenen naar opgebrachte energie per jaar wordt een omrekenfactor van 0,85 gebruikt. Voor een paneel van 270 Wp is dat dan (afgerond) 230 kWh/jaar. Ik heb op het web diverse betere panelen gezien, maar de grootteorde klopt wel.
  
  Een probleem met zonnevelden is dat ze hoog genoeg moeten zijn om schapen eronder door te laten lopen, maar ook ver genoeg uit elkaar om het gras genoeg licht te laten krijgen en ook om doorgangen te hebben van drie meter breed om onderhoud te kunnen plegen en de velden zo nu en dan schoon te kunnen maken (typisch 3 keer per jaar).
  
  Voor het totale verbruik van 1800 GWh kom je dus uit op 180 molens. Om dezelfde hoeveelheid energie met zonnevelden op te wekken hebben we 7826086 zonnepanelen van genoemde grootte en kwaliteit. Dit komt ruwweg neer op 12.900.000 m² aan zonnecellen. Merk op dat we nog niet het zakelijk verbruik noch het mobiliteitsverbruik hierin hebben meegenomen.

• Welke alternatieven hebben we voor duurzame energie?
  
  Bij onze 6e meeting hadden we al gesproken over het recente boek van Simon Roozendaal, 'Alles wordt beter!'. In zijn opinie kunnen we van alles doen voor verduurzaming en klimaatneutraal worden maar de plannen in Nederland zijn ongericht: wat er bedacht wordt kost veel, maar doet te weinig. Bovendien geldt voor veel huishoudens dat het verbruik fiks omlaag kan door goed te isoleren.
  
  Uit het bovenstaande wordt duidelijk dat wind- en zonne-energie niet alles kan opleveren. Hierbij kun je denken aan geothermie, kernenergie uit thorium, kernfusie (maar dat is al 50 jaar een droom), grootschalige opslag van energie. We zullen snel naar een situatie toe moeten voor een energieopslag per wijk om de opbrengst van de dakzonnecellen locaal op te kunnen slaan.