Zoals we misschien allemaal wel weten van onze middelbare school scheikunde kun je water door middel van electrolyse splitsen in waterstof en zuurstof. In een brandstofcel kun je die waterstof weer laten oxyderen tot water waarbij er warmte en stroom vrijkomen. Juist de omkeerbaarheid van deze reactie zorgt ervoor dat waterstof interessant is om energie mee op te wekken, maar ook om het op te slaan en voor transport. Helaas is er een adder onder het gras. Er zijn veel verliezen. Bij de electrolyse van water verlies je ongeveer een derde van de stroom (door TNO gemeten) en bij de weg van waterstof naar stroom verlies je ongeveer de helft. Deze verliezen zijn overigens allebei in de vorm van warmte: misschien dat daar nog wel iets mee te doen is.

Wat wel belangrijk is, is dat waterstof makkelijk transporteerbaar is. Het enige dat je nodig hebt zijn pijpen, pompstations en opslagtanks. Onze gaspijpen in de bodem kunnen ook prima voor waterstof gebruikt worden. Bij het transport van waterstof heb je geen verliezen, terwijl het transport van electriciteit altijd verliezen heeft. Je zou dus heel goed op de Noordzee een windmolenpark kunnen bouwen, de door dit park opgewekte electriciteit ter plekke met electrolyse in waterstof om kunnen zetten en dan met gewone gaspijpen aan land kunnen brengen.

Je zou zelfs kunnen denken een groot zonnecellenpark in de Sahara en de daar opgewekte energie met grote waterstofpijpen naar Europa kunnen transporteren zonder verliezen. Ruwe berekeningen laten zien dat je met 8% van de Sahara genoeg zonneënergie kan opwekken om de gehele wereldbehoefte te dekken.

De toepassingen van waterstof zijn veelledig:

• Er zijn industrieën die direct waterstof kunnen gebruiken.
• Het is prima om locaal weer om te zetten in electriciteit (Bedenk dat water de afvalstof is).
• Waterstof zou prima bij aardgas bijgemengd kunnen worden. Een mengverhouding 10% waterstof en 90% methaan is nog steeds prima bruikbaar voor onze bestaande gasfornuizen.

Ook locale opslag is niet zo moeilijk. Je kunt hierbij denken aan een huis-opslagtank is 1200 liter bij 30 bar: in een testopstelling op Goeree Overflakkee heeft de Belgische firma Solenco een huis volledig op groene waterstof geinstalleerd: ze claimen hierbij (als je warmte en electriciteit mag samennemen) een efficiency van 95%. Naast locale opslag wordt er ook gekeken naar waterstofopslag in lege zoutcavernes.

Ook ons kabinet heeft notie genomen van waterstof: zo stuurde minster Wiebes op 30 maart een brief met de kabinetsvisie over waterstof naar de Tweede Kamer. In deze brief wordt ook verteld over de waterstofproductie in Australie en de huidige productie van waterstof in Nederland. Dit is echter grijze waterstof. Door stoom van 700 °C te laten reageren met methaan (aardgas) wordt CO₂ en H₂ geproduceerd.

Note: een deel van deze pagina is een samenvatting van het stuk dat in de economiebijlage van de NRC verscheen op 11 januari, pg. 8 en 9.